سید ولی‌الله فاطمی اردکانی، مدارج علمی و تحصیلات تکمیلی خود را در رشته معماری کامپیوتر در دانشگاه صنعتی شریف طی کرده و مسوولیت‌هایی از جمله مدیرعاملی شرکت توسعه سامانه‌های نرم‌افزاری نگین، عضویت در کارگروه تجارت الکترونیک طرح تکفا، مسوولیت کارگروه توسعه ابزارهای مالی پرداخت الکترونیک وزارت امور اقتصادی و دارایی و مسوولیت‌های دیگری در حوزه بانکداری الکترونیکی و انفورماتیک مرتبط با بانکداری را بر عهده داشته است. در سال ۱۳۹۲ تقریبا در چنین روزهایی بود که او با حکم علی طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی به عضویت در هیات‌مدیره بانک ملی ایران منصوب شد. با وی در خصوص آخرین تحولات بانک ملی در حوزه ارایه خدمات الکترونیکی و مشکلات پیش روی این صنعت گفت‌وگو کردیم که می‌خوانید.
*با توجه به اینکه شما از دی‌ماه سال ۹۲ به بانک ملی پیوسته‌اید، درباره عمده دستاوردهایی که در سه سال گذشته در حوزه بانکداری الکترونیکی داشته‌اید توضیح دهید. همچنین برنامه‌های شما برای هوشمندسازی عملیات و خدمات بانکی در بانک ملی چیست و الزامات این مسیر را هم بیان کنید.
در مرحله مقدماتی، بستر دریافت سرویس‌های بانکی در معماری SOA طراحی و پیاده‌سازی شد. طراحی و اجرای سامانه بام با هدف جلب رضایت مشتریان جوان با نگاهی کاملا پیشتاز و بر مبنای چند سال تجربه داخلی و بین‌المللی را داشتیم و در ادامه **طراحی شبکه پیام‌رسان ملی برای تحقق بانکداری اجتماعی با حضور حداقل ۲۰ میلیون از مشتریان بانک انجام‌شده که در همین ماه رونمایی و عملیاتی خواهد شد. **
برنامه توسعه کارت اعتباری برای سه میلیون از مشتریان بانک تا پایان سال ۹۵ و جایگزینی آن با کارت بدهی برای خریدهای ماهیانه از اقدامات اساسی و ضروری اصلاح فرهنگ بانکداری الکترونیکی است که متاسفانه با اقدام غیراصولی دستورالعمل بانک مرکزی در افزایش سقف و کان‌لم‌یکن‌سازی همه بخشنامه‌های قبلی دستخوش تغییر قرار گرفت.
*با توجه به اینکه بانک مرکزی باید سیاست‌های صنعت بانکداری را تدوین و ابلاغ کند، شما نحوه مقررات‌گذاری این نهاد را در چند سال گذشته چگونه ارزیابی می‌کنید؟
متاسفانه مقررات ضعیف و به تغییر مدیران هم وابسته شده است. افراط و تفریط باعث بی‌ثباتی یا استفاده‌های نابه‌جا برای بعضی از اجزای کسبوکار نیز شده است. با توجه به اینکه تصمیم‌گیری‌ها پایه علمی و تئوری و محاسباتی دقیق ندارد، لازم است به‌طور دوره‌ای بر اساس نتایج آماری، مرور و به‌سرعت اصلاح شود که متاسفانه بسیار دیر و بعضا برعکس اصلاح می‌شود.
*در حال حاضر هیچ هماهنگی میان اپراتورهای تلفن همراه و بانک‌ها در ایران وجود ندارد. تاکنون برخلاف روند دنیا که به سمت بانکداری همراه در حال حرکت است، ما حتی روی کاغذ هم در این زمینه به تفاهم نرسیده‌ایم. عامل این عقب‌ماندگی از دید شما چیست؟
به‌دلیل نگاه اشتباه اپراتورها به درآمد و کارمزد در این مقوله و ایجاد نهاد انحصاری برای توسعه توسط هر دو نهاد، تاخیر زیادی در این زمینه داریم که امیدواریم به‌زودی جبران شود.
*از نظر شما بانک‌ها در مواجهه با مدل‌های کسبوکار نوظهور چگونه باید عمل کنند؟
با توجه به اینکه مشتریان تمایل به استفاده از بسترهای نوین و متنوع در دریافت خدمات دارند، بانک‌ها نیز باید با ارایه بستر مناسب برای کسب‌وکارهای نوظهور، زمینه نوآوری و توسعه را برای آنها فراهم آورده و رضایت مشتریان خود را جلب کنند. در نتیجه همکاری و حمایت از کسب‌وکارهای نوظهور، بانک‌ها نیز می‌توانند سلیقه و نیاز مشتریان خود را دقیق‌تر شناسایی و پیشنهادهای دقیق‌تر و ویژه‌تری را برای مشتریان خود آماده و ارایه کنند. در بانکداری جامع، محور اصلی مدل کسبوکار بانکی، مشتری‌مداری یعنی شناخت دقیق نیازهای مشتریان و ارایه پیشنهاد هوشمند و ویژه برای هر مشتری است.
*همان‌طور که می‌دانید، برای بازمهندسی نظام‌پرداخت و بانکداری الکترونیکی کشور براساس تحولات فضای بین‌المللی باید به آن پرداخته شود. به نظر شما مهم‌ترین بخش‌های این موضوع چیست و چگونه باید جامعه را برای این تغییرات آماده کرد؟
به نظر من توجه مشتریان و مدیران بانکی به ریسک، خطرات و تهدیدات آنها مهم‌ترین موضوع تخصصی و فرهنگ‌سازی است که به‌خصوص لازم است برای مدیران و قانون‌گذاران کشور تحلیل و مدل‌سازی شده و در آن دقت شود.
**مشکل اصلی در حوزه بانکداری الکترونیکی، مدیریت مدیران سنتی و ناآشنا به فناوری است.** ترس از فناوری و تهدیداتی که در این حوزه وجود داشته و خواهد داشت، می‌تواند تصمیمات لحظه‌ای و سخت‌گیرانه‌ای را به‌دنبال داشته باشد که با مفهوم مشتری‌مداری و تجربه کاربری و تسهیل خدمات‌رسانی در تضاد بوده و اثر عکس بگذارد. همچنین ترس ایجاد تهدید ملی در نتیجه یک تهدید فناوری بسیار خطرناک و محدود‌کننده بوده و جلوی رشد را می‌گیرد.
*طراحی پلتفرم‌های جدید پرداخت براساس نیازهای روز مشتریان شبکه بانکی موضوعی است که به نظر می رسد، بانک‌ها باید به آن جدی‌تر بپردازند. به نظر شما با توجه به وضعیت کنونی، شبکه بانکی چگونه باید در این مسیر حرکت کند.
ارایه ابزارهای پرداخت متناسب با نیاز هر خدمت و تسهیل‌سازی آن به‌طور مستمر در حال انجام و نوآوری و رقابت در دنیا است. البته وجود پلتفرم‌های متفاوت، زمینه رقابت خوبی در این زمینه در دنیا ایجاد کرده که متاسفانه سرعت تحقق و ایجاد آنها در ایران کمی کند بوده و به توان کارشناسان بانک مرکزی و نهادهای وابسته به آن بستگی دارد. نگرانی از واگذاری و ایجاد زمینه رقابت در بازار سرعت توسعه را محدود و سرمایه‌گذاری را با ریسک زیاد مواجه کرده است.
*فین‌تک(Fintech) ، بانکداری اجتماعی و پول‌های دیجیتال از جمله موضوعات اساسی در صنعت پرداخت دنیا است. ما در ایران در این زمینه باید چه گام‌هایی برداریم و عملکرد بانک مرکزی را در این موضوعات چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ایجاد زمینه‌های ارایه خدمت توسط مردم به مردم نیازمند بسترسازی مطمئن و قابل اتکا است. متاسفانه هنوز هویت دیجیتالی افراد در ایران شکل نگرفته و ریسک زیادی در شبکه‌های اجتماعی خواهیم داشت. البته لازم است اهمیت اعتبار و امتیازات فردی و کاربرد آن عمومیت پیدا کند تا ریسک تغییر هویت قابل جبران نباشد. مشکل دیگر، تنوع بسیار زیاد در شبکه‌های داخلی و تمرکز نکردن آحاد مردم در یک یا دو شبکه بزرگ و اعتباریابی آن است که کمتر در دنیا مشابه دارد.
در خصوص استفاده از پول دیجیتالی، به نظر من یکی از راه‌های برون‌رفت از تنگناهای اقتصادی و رکود موجود، استفاده از پول دیجیتالی برای تبادل در شبکه‌های بسته و چرخش سریع‌تر و بیشتر کالا و خدمات و تحقق رشد اقتصادی بیشتر است. محدودیت‌های موجود در منابع بانکی و تامین سرمایه می‌تواند در زنجیره ارزش‌های بسته با پول دیجیتال تسهیل شود.
*از آنجا که قرار است شبکه بانکی کشور به نظام‌های پرداخت بین‌المللی متصل شود، چالش‌ها و فرصت‌های این مهم را بیان کنید؟
فرصت بسیار مهم آن، تسهیل خدمات پرداخت برای توریست‌های خارجی و در نتیجه افزایش درآمد ملی است که متاسفانه امروزه به‌سختی و با ریسک در حال انجام است. فرصت مهم دیگر می‌تواند اتصال به نظام پرداخت بین‌المللی، استاندارد شدن پروتکل‌ها و قوانین و نظام‌های داخلی‌مان باشد.
منبع : هفته نامه عصر ارتباط
ارسال یک نظر