در طی دو سال اخیر صنعت ارتباطات کشور شاهد تحولات چشمگیری بود که مهم‌ترین آن، ورود اپراتورهای موبایل (MNO) به عرصه ارائه خدمات اینترنت پرسرعت به عموم، با فناوری‌های ۳G و ۴G بوده که به نوعی تهدیدی جدی برای سایر بازیگران که اینترنت را با فناوری‌های ADSL و WiMAX ارائه می‌کنند، تلقی می‌شود. یکی از بازیگران کلیدی بازار اینترنت کشور در طی چند سال گذشته، شرکت ارتباطات مبین‌نت بوده که با ارائه سرویس یکپارچه اینترنت پرسرعت بیسیم در ۱۲۳ شهر، قبل از اپراتورهای موبایل، گزینه اصلی متقاضیانی بوده که یا امکان دریافت اینترنت را بر روی خطوط تلفن نداشته و یا نیاز به اینترنتی با قابلیت جابجایی داشته‌اند. برای آگاهی از برنامه‌های آتی مبین‌نت در فضای بیش از حد رقابتی کنونی، گفت‌وگویی با مهندس ساسان کمیلی زاده، معاون بازاریابی و IT این اپراتور داشتیم تا از دیدگاه وی که از زمان ورود اینترنت به کشور در این حوزه فعالیت جدی داشته و نیز از بدو شکل‌گیری و بهرهبرداری وایمکس مبین نت، استراتژی‌های بازاریابی B2C و B2B این سرویس را طراحی و اجرایی کرده، آگاه شده و علت اصلی عدم تمایل این اپراتور به اخذ مجوزهای FCP و MVNO را که اکثر رقبای ADSLای مبین نت اقدام به اخذ آن کرده‌اند را جویا شویم.
با توجه به حضور فعال رقبا در حوزه فروش اینترنت مبین نت در حال حاضر به منظور جانماندن از عرصه رقابت در سرویس اینترنت پرسرعت با دیگر رقبا چه برنامه‌هایی دارد؟
اگر بخواهم بصورت کلی بازار اینترنت پرسرعت را نه تنها در ایران بلکه در دنیا برای خوانندگان شما ترسیم کنم، دو دسته‌بندی اینترنت موبایل و اینترنت ثابت دیده می‌شود که در اینترنت موبایل، ارتباط گوشی تلفن همراه و تبلت یا از طریق شبکه سلولی و یا از طریق امکان Wi-Fi گوشی است و در اینترنت ثابت، ارتباط یا از طریق شبکه سیم مسی تلفن منازل با فناوری xDSL، یا از طریق شبکه فیبرنوری با فناوری FTTx و یا از طریق ارتباطات بیسیم باندپهن با فناوری‌های وایرلس، وایمکس و یا TD-LTE خواهد بود، که اخیراً عنوان WTTx یا Wireless To The anywhere به آن داده شده است، چراکه در فناوری TD-LTE و وایرلس رسیدن به سرعت‌های گیگابیت بر ثانیه (مشابه فیبر) امکان‌پذیر شده است و باید توجه داشت که در اینترنت ثابت دستگاه مودم (یا CPE)، امکان استفاده چندین نفر از یک ارتباط را به صورت همزمان و در طول شبانه روز به کاربر می‌دهد.
حال نکته جالب این است که به طور متوسط ۷۰ تا ۸۰ درصد ارتباطات گوشی تلفن همراه در منازل و محل کار برای برقراری ارتباط با شبکه اینترنت از طریق شبکه‌های Wi-Fi داخل منازل، یا محل کار و یا اماکن عمومی است که در اصل ارتباط Wi-Fi گوشی نیز به یکی از اینترنت‌های ثابت با فناوری‌های ذکر شده منتج می‌شود. مبحث داغ اینترنت اشیا (IoT) نیز یکی از حوزه‌های مصرفی عمده اینترنت ثابت است بنابراین بازار اینترنت ثابت در دنیا و بالاخص در ایران بازار بسیار بزرگ و پرظرفیتی است که جای کار بسیار دارد.
۷ سال پیش شرکت ارتباطات مبین‌نت با هدف راهبردی ایجاد یک شبکه سراسری ارتباطاتی باندپهن بیسیم ثابت در شهرهای مهم اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و گردشگری، برای ارائه خدمات ارتباطی، اینترنتی و محتوایی راه‌اندازی شد، که در چند سال گذشته با رشد فناوری توانست لایه‌های مختلف شبکه خود را همزمان ارتقا دهد. شبکه‌های ارتباطی ثابت به دلیل اینکه نیاز است به مشترکان خدمات با SLA (توافق نامه سطح خدمات) مشخص ارائه کند، طراحی، ساختار و سازمان عملیات متفاوتی از شبکه‌های ارتباطی موبایل دارد، بنابراین ارائه‌دهندگان خدمات ارتباطی موبایل با شبکه خود نه تنها نمی‌توانند به راحتی رضایت این دسته از مشترکان ثابت را جلب کنند، بلکه به دلیل مواجه شدن با ترافیک پیش‌بینی نشده در زمان طراحی با اتصال ثابت مشترکان به شبکه طراحی شده که بصورت دائم در حال استفاده از شبکه هستند، این عامل باعث می‌شود کیفیت خدمات به سایر مشترکان شبکه موبایل به شدت تحت تأثیر قرار بگیرد.
مبین‌نت با توجه به تجربه‌ای که در طی این چند سال در ارائه خدمات اینترنتی و ارتباطی باندپهن بیسیم با فناوری وایمکس به منازل، شرکت‌های کوچک، بزرگ و سازمان‌های دولتی داشته، اقدام به باز طراحی و افزایش ظرفیت‌های زیرساختی و فناوری شبکه دسترسی خود از وایمکس به TD-LTE کرده تا بتواند در چند ماه آینده به راحتی خدمات با سرعت‌های ۵ الی ۱۰ برابر سرعت فعلی را به مشترکان کنونی خود و نیز متقاضیان جدید با قیمت‌های پایین‌تر و رقابتی با سایر شبکه‌های ثابت ارائه کند. قطعاً این ارتقا فناوری و افزایش ظرفیت در شبکه مبین نت نتیجه مدت‌ها مطالعه و تلاش مداوم مدیران، کارشناسان فنی و غیرفنی در واحدهای مختلف مبین‌نت به همراه سرمایه‌گذاری‌های جدیدی بوده تا بتوان تجربه‌ای بهتر و متفاوت را برای مشترکان مبین نت فراهم کنیم.
آیا در حال حاضر مشترکان وایمکس مبین‌نت به شبکه ملی اصلاًعات متصل هستند یا خیر؟ در صورت مثبت بودن پاسخ آیا هزینه اینترنت مصرفی با هزینه اینترانت ملی تفکیک و به صورت جداگانه در صورت حساب آنها اعمال می‌شود؟
کلیه شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت (اپراتورهای ثابت و موبایل) باید اینترنت خود را به صورت انحصاری از شرکت ارتباطات زیرساخت تأمین کنند و این شرکت پس از بهرهبرداری از سرویس IXP این امکان را مهیا کرد تا اپراتورها بتوانند برای ترافیکی که به سمت دیتاسنترهای داخلی می‌رود، ارتباطات با قیمت بسیار ارزان‌تر تأمین کرده و ترافیک داخلی را مانند قبل به قیمت اینترنت تأمین نکنند. لذا منطقی است که مبین نت نیز مانند سایر شرکت‌ها از این امکان استفاده می‌کند و برای ترافیک سایت‌ها و سرویس‌های میزبانی شده در داخل کشور هزینه اینترنت را پرداخت نمی‌کند. خدمات وایمکس مبین نت در شهریور و مهرماه کاهش قیمت چشمگیری داشته است که بیش از میزان صرفه جویی حاصل از ارتباط با IXP بوده است و تاکنون نیازی به انجام این تفکیک در صورت حساب‌ها به دلیل کم قیمت بودن دیده نشده است.
با توجه به کاهش تعرفه اینترنت سهم مشترکان وایمکس مبین‌نت از این کاهش قیمت به چه میزان بوده است هر چند که مبین‌نت تا قبل از ابلاغ مصوبه کاهش قیمت اینترنت، راسا اقدام به کاهش قیمت کرده بود.
پیش از پاسخ به سئوالتان نیاز است اطلاعاتی را درخصوص هزینه اینترنت خریداری شده توسط مبین‌نت بدهم. در حال حاضر پس از مصوبه ۲۳۷ سازمان تنظیم مقررات رادیویی، مبین‌نت هر مگابیت اینترنت را به قیمت ۱۲۵. ۰۰۰ تومان خریداری می‌کند که اگر به طور مثال در یک ماه بصورت شبانه‌روزی این یک مگابیت توسط مشترکان مصرف شود، تقریباً ۳۱۷ گیگابایت می‌شود و بنابراین قیمت تمام شده خرید اینترنت بین‌الملل در محل شرکت ارتباطات زیرساخت حدود ۴۰۰ تومان است که این هزینه درخصوص ترافیک شبکه ملی اطلاعات تقریباً یک صدم شده است. البته باید توجه داشت در حال حاضر در رفتار مصرف مشترکان مبین‌نت تنها ده درصد ترافیک کل به سمت داخل می‌رود و مابقی ترافیک مشترکان مبین‌نت به سمت سرورهای خارج از کشور است و لذا صرفه‌جویی تنها در ده درصد از میزان مبلغ ۴۰۰ تومان حاصل شده است که سهم زیادی در مقایسه با هزینه‌های زیاد انتقال این اینترنت از محل زیرساخت به سمت شبکه تهران و شهرستان‌ها و سایر هزینه‌های یک اپراتور نیست ولی همان گونه که خود به درستی اشاره کردید، مبین نت طرح‌های جدیدی ارائه کرده است که در آن قیمت‌های هر گیگ اینترنت حتی به زیر ۲۰۰۰ تومان نیز کاهش یافته است.
با توجه به اینکه سرویس موبیلیتی قبلاً در شبکه مبین‌نت با توجه به قوانین محدود شده بود آیا با اتمام زمان محدودیت برنامه‌ای برای ارائه سرویس موبیلیتی به مشترکان وایمکس خود دارید؟
با توضیحاتی که پیشتر درخصوص متفاوت بودن طراحی شبکه ارتباطی ثابت با موبایل ارائه شد، مناسب است اپراتورهای ثابت مانند مبین نت تمرکز خود را به ارائه خدمات ارتباطی با کیفیت به مشترکان ثابت تخصیص دهند و در نقاط جمعیتی ظرفیت مناسبی را تأمین کنند تا با ازدحام ترافیک در شبکه و کاهش سرعت مواجه نشوند. در اصل ارائه خدمات موبایل با این فضای رقابتی بین سه اپراتور MNO و ۲۴ اپراتور مجازی جدید MVNO برای اپراتورهای ثابت توجیهی نخواهد داشت.
گفته می‌شود که مشترکان وایمکس با توجه به روند رو به رشد استفاده از اینترنت پرسرعت در شبکه‌های تلفن همراه رو به کاهش دارد، برای جلوگیری از این موضوع چه برنامه‌ای دارید؟
همآن‌طور که اشاره شد مبین‌نت در چند ماه آینده شبکه LTE خود را بهرهبرداری خواهد کرد و در آن به مشترکان کنونی و متقاضیان جدید خدمات با سرعت‌های بالاتر از وضعیت فعلی ۳G، ۴G و ADSL ارائه خواهد کرد و پیش‌بینی می‌شود با این مزیت بتواند نه تنها مشترکان فعلی خود را حفظ و بلکه سهم بازار جدیدی را نیز تصاحب کند.
چرا مبین‌نت پس از سال‌ها ارائه خدمت به مشترکان خود همچنان بر سر ارائه سرعت اینترنت براساس ابلاغیه رگولاتوری تأکید دارد، این در حالی است که سایر رقبا سقف سرعت را در سرویس‌ها برداشته‌اند و عملاً مشترک ۱۲۸k آنها تا ۵ مگابیت هم سرعت در اختیارش است. دلیل این پافشاری بر ارائه سرویس یک به ۸ در مبین نت چیست؟
در حال حاضر مبین‌نت هیچگونه ضریب اشتراکی را اعمال نمی‌کند و در صورتی که شبکه ظرفیت داشته باشد مشترک این امکان را دارد که حداکثر سرعت ممکن طرح خود را استفاده کند. به‌عنوان مثال در برخی از شهرها که مبین نت ظرفیت مناسبی دارد در حال حاضر امکان استفاده تا سرعت‌های ۴ الی ۵ مگابیت نیز برای مشترکان فراهم است.
با توجه به اینکه مبین‌نت توانسته مجوز ارائه سرویس LTE را دریافت کند، اکنون مجهز کردن شبکه در چه مرحله‌ای قرار دارد و در این بخش چقدر سرمایه‌گذاری انجام داده‌اید؟
هم‌اکنون شبکه مرکزی LTE مبین نت نصب و راه‌اندازی شده، سرویس جدید شارژینگ LTE نیز در حال پیکره‌بندی و یکپارچه‌سازی با CRM مبین نت است و تجهیزات فرستنده‌های LTE نیز در حال نصب بر روی دکل‌ها در شهرهای مختلف است و امیدواریم بتوانیم در دو ماه آینده شبکه LTE مبین نت را در شهر تهران و چند شهر مهم دیگر راه‌اندازی کنیم. محدوده سرمایه گذاری‌ها در حدود چند صد میلیارد تومان است که امیدواریم در چند سال آینده شاهد به نتیجه رسیدن سرمایه‌گذاری‌های انجام شده باشیم.
مبین نت قرار است کدام سرویس‌های LTE را به مشترکان خود ارائه دهد آیا امکان مکالمه در شبکه مبین نت برای مشترکانش وجود دارد و در ارائه سرویس‌های LTE آیا باز هم فقط به ارائه سرویس اینترنت و شبکه اختصاصی VPN برای مشترکان سازمانی خود بسنده خواهید کرد؟
مبین نت از سال ۱۳۸۷ پروانه ارائه تلفن ثابت با پیش شماره ۰۹۴۴ را دریافت کرده است ولی همآن‌گونه که خود بهتر می‌دانید سرویس تلفن ثابت با اقبال زیادی در دنیا و ایران با توجه به وجود سرویس‌های مختلف پیام رسان اینترنتی مواجه نشده است؛ بنابراین سرمایه‌گذاری بر روی این سرویس توجیه اقتصادی ندارد و همان گونه که مشاهده می‌شود چند اپراتور دیگر تلفن ثابت نیز در طی این چند سال به دلیل عدم جذابیت سرمایه‌گذاری و برگشت آن توسعه چندانی نداشته‌اند. لذا پیش‌بینی می‌شود شبکه LTE مبین نت بیشتر برای انتقال محتوای داخلی و اینترنت بین‌الملل و یا ارتباطات سازمان‌ها مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
براساس برنامه تجاری که دارید ارائه سرویس LTE در چه شهرهایی ارائه خواهد شد و آیا مشترکان برای استفاده از این سرویس باید مودم جدیدی خریداری کنند؟
هدف این است که مهاجرت به Lte را در سال اول شبکه در ۳۱ مرکز استان و در طی سال‌های بعد در شهرهای دیگری که در آن شبکه وایمکس داشته‌ایم، انجام شود و با توجه به تغییر اساسی فناوری از سرویس وایمکس به LTE، نیاز است مشترکان مودم جدید خریداری کنند.
در صورت تغییر مودم آیا برنامه‌ای برای مشترکان فعلی خود دارید که امکان تعویض مودم با شرایط ویژه را داشته باشند؟
قطعاً مبین نت برای مشترکان وایمکس خود چه آنهایی که در حال حاضر فعال هستند و چه آنهایی که در گذشته از مبین نت خدمات می‌گرفته‌اند، طرح‌های جذاب تخفیف در خرید مودم جدید ارائه خواهد کرد که بتوانند با هزینه کمی از مزایای شبکه جدید مبین نت بهره‌مند شوند.
سال گذشته براساس اخبار منتشر شده مبین نت توانست پس از سال‌ها فعالیت به نقطه سر به سر در زمینه درآمدزایی برسد، اکنون وضعیت درآمدی شرکت چگونه است؟
مبین نت در حال حاضر نیز دارای سود عملیاتی مطلوبی است و همآن‌طور که توسط سازمان مدیرت صنعتی نیز اطلاع‌رسانی شده است، مبین نت در جایگاه ۲۴۸ از ۵۰۰ شرکت برتر ایرانی قرار دارد و این نشان می‌دهد مبین نت درآمدی بالاتر از سایر شرکت‌های اینترنتی ثابت با فناوری ADSL دارد.
مبین نت در حال حاضر به چه شرکت‌ها و بانک‌هایی شبکه اختصاصی VPN ارائه می‌دهد و برنامه شما برای توسعه خدمات سرویس سازمانی چیست؟
مبین نت به دلیل داشتن یک شبکه ارتباطی بیسیم کاملاً مستقل از شبکه مخابرات ایران، برای کلیه شرکت‌ها و سازمان‌هایی که برای شبکه ارتباطی زمینی خود به دنبال ارتباط پشتیبان هستند، نه تنها بهترین گزینه است، بلکه در بسیاری از موارد این سازمان‌ها و شرکت‌ها به‌دلیل اینکه خدمات ارتباطی خود را با SLA و مانیتورینگ و نیز پشتیبانی ویژه و حضور کارشناس پشتیبانی تا دو ساعت در محل مشتری در صورت اعلام خرابی، ارائه می‌کنیم و اکنون نیز برخی از مشتریان ما از سرویس ما به عنوان سرویس اصلی خود استفاده می‌کنند. در حال حاضر تقریباً اکثر بانک‌ها و موسسات اعتباری کشور از شبکه مبین نت برای برقراری ارتباطات شعب و خودپردازهای خود استفاده می‌کنند و تعداد زیادی دیگر از شرکت‌ها نیز برای ایجاد شبکه اختصاصی بین دفاتر خود در شهرهای مختلف از مبین‌نت کمک خواسته‌اند. در حال حاضر مبین‌نت به عنوان تامین‌کننده اصلی پهنای باند بسیاری از سازمان‌ها و دانشگاه‌ها در نظر دارد تا بازاریابی و ارائه این سرویس را بصورت گسترده در ۳۱ مرکز استان انجام دهد.
آیا با ارائه مجوزهای MVNO که از سوی رگولاتوری به تعداد زیاد واگذار شده موافق هستید؟ فکر می‌کنید این روند باعث به هم ریختن تعادل در بازار تلکام کشور نمی‌شود؟
به شخصه رویکرد سازمان تنظیم مقررات را که در ارائه مجوز شرایط انحصاری ایجاد نکرده است، می‌پسندم و هر شرکتی که به این عرصه وارد می‌شود نیاز است قبل از ورود به بازار بررسی‌های خود را انجام دهد و برای خود جایگاهی مشخص کند تا بتواند سودآوری سرمایه‌گذاری‌اش را تضمین کند. به‌طور قطع یقین این شرکت‌ها در حوزه صوت جایگاهی نداشته و نیاز است به کاربری‌های مختلف خدمات دیتا روی آورند تا بتوانند بازار هدف خود را پیدا و از آن کسب درآمد کنند.
اخیراً مبین نت اقدام به ارائه سرویس‌های دیتاسنتری کرده دلیل ورود و برنامه‌ها در ارائه این سرویس چیست؟
مبین نت برای ارائه خدمات بدون وقفه به مشترکان ۱۲۳ شهر تحت پوشش خود دو مرکز داده در شهر تهران داشت که با قابلیت اطمینان بالایی تا سال قبل تنها در اختیار شبکه و خدمت وایمکس مبین‌نت و سرویس‌های نرم‌افزاری مورد نیاز سازمان و مشتری بود. با توجه به اینکه این مراکز داده با بسترهای پرسرعت بالاتر از ۱۰ گیگابیت به شاهراه‌های ارتباطی کشور متصل بوده و نیز دارای ظرفیت خالی مناسبی برای میزبانی سرورها و سایت‌های سایر شرکت‌ها و سازمان‌ها است، اقدام به ارائه سرویس‌های مختلف دیتاسنتری و میزبانی کردیم. از سویی دیگر این دیتاسنتر در آینده نزدیک انتخاب شرکت‌های مختلف داخلی و خارجی برای میزبانی سرویس‌های محتوایی خواهد بود.
آیا دیتاسنتر مبین نت به شبکه ملی اطلاعات متصل است یا خیر؟
از مهم‌ترین ویژگی‌های دیتاسنتر مبین نت برقراری ارتباط این دو دیتاسنتر به زیرساخت‌های چند ده گیگابیتی اینترنت و شبکه ملی اطلاعات است.
بازار دیتاسنتر کشور را با توجه به تجربه‌ای که تاکنون کسب کرده‌‌اید چگونه ارزیابی می‌کنید؟
متأسفانه این بازار به دلیل عدم توجه و سیاست‌گذاری مناسب دولت مورد توجه قرار نگرفته و هر سازمان بزرگ خصوصی و دولتی خود اقدام به راه‌اندازی دیتاسنترهای کوچک برای رفع نیاز خود کرده و بخش عمده‌ای از بازار دیتاسنتر که میزبانی سرورهای سازمان‌های بزرگ است، توسط این سازمان‌ها با هزینه‌های هنگفتی که برای خریدهای خارجی تجهیزات و زیرساخت‌های آن صورت پذیرفته است، از بین رفته و منجر به کوچک شدن بازار دیتاسنتر برای شرکت‌های خصوصی سرمایه‌گذار در این حوزه شده و در بخش سرویس‌های میزبانی سایت نیز، رقابت با سرویس‌های دیتاسنتری ارزان قیمت خارجی عملاً شرایط رقابتی سختی را ایجاد کرده است. به طور کلی بازار سرویس دیتاسنتر در کشور حدود چند صد میلیارد تومان برآورد می‌شود که اندازه آن، در مقایسه با بازار ارتباطات، کوچک است.
برنامه شما و مشخصاً محصولاتی که قرار است در نمایشگاه تلکام عرضه کنید چیست؟
مهم‌ترین برنامه مبین نت در نمایشگاه معرفی شبکه جدید LTE است و این امکان را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌دهیم که بتوانند متوسط سرعت ارائه شده توسط این شبکه را تجربه کنند. هر روز نیز در غرفه کارگاه آموزشی برگزار می‌شود که در آن ساختار شبکه‌های نسل چهار و چهار و نیم را برای علاقه‌مندان شرح خواهند داد. البته در نمایشگاه خدمات جدید مرکز داده و نیز وای فای سازمانی مبین نت نیز ارائه خواهد شد که از کلیه بازدیدکنندگان دعوت می‌شود از غرفه مبین نت در سالن ۸ و ۹ بازدید کنند و با شرکت در قرعه‌کشی نیز شانس برنده شدن هدست واقعیت مجازی را امتحان کنند.
آیا برگزاری نمایشگاه تلکام با وضعیت فعلی را در خور فعالان صنعت تلکام می‌دانید، در صورتی که پاسخ منفی است، دلایل آن چیست؟
ترجیح اینجانب بر این است که با پیش ثبت نام، نمایشگاه بیشتر حالت تخصصی پیدا کند و شرکت کنندگان نیز اقدام به ارائه محصولات، خدمات و دستاوردهای نوآورانه و جدید خود کنند و ارائه طرح‌های تشویقی عمومی را در نمایشگاهی مانند الکامپ انجام دهند. به نظر می‌رسد چنانچه نمایشگاه‌های تلکام و الکامپ با هم ادغام و در یک زمان برگزار شوند برای شرکت‌ها بازدهی مناسبی داشته باشد چراکه در دنیای امروز نیز صنعت ارتباطات بسیار با فناوری اطلاعات در هم آمیخته شده است.
همآن‌طور که می‌دانید نمایشگاه محل ارتباط گرفتن و بستن قرارداد با شرکای تجاری جدید است، آیا نمایشگاه داخلی ما توانسته این موضوع را برای شرکت‌هایی که در آن حضور دارند تأمین کند یا اینکه فقط نمایشگاه تلکام محلی برای دید و بازدید دوستان و آشنایان شده است؟
با توجه به حضور همه ساله مبین نت در این نمایشگاه، معرفی خدمات جدید به شرکت‌ها و متقاضیان به خوبی برنامه‌ریزی و انجام شده است، ولی در نهایت بازدید مقامات سازمان‌های مختلف و مدیران و کارشناسان شرکت‌های مخابراتی استانی پررنگ‌تر از جلساتی است که با مشتریان مهم سازمانی و شرکای تجاری برگزار می‌شود.
چنانچه تجربه حضور در نمایشگاه‌های خارجی را دارید تفاوت آن را با نمایشگاه‌های داخلی ایران بیان بفرمایید.
به‌طور معمول در زمان برگزاری نمایشگاه‌های خارجی، یک یا چند موضوع در ارتباط با فناوری، هدف‌گذاری و اطلاع‌رسانی شده و سعی می‌شود سخنرانی‌ها، نشست‌های تخصصی و یا کارگاه‌ها، حول آن محورها انجام شود تا بتوان در انتهای نمایشگاه شرکت کنندگان جمع‌بندی‌هایی داشته باشند. علاوه بر بازدید از غرفه‌ها و مطلع شدن از آخرین محصولات و دستاوردهای آنها، به جنبه آموزش نیز پرداخته می‌شود که متأسفانه در نمایشگاه‌های داخلی برگزاری نشست‌های تخصصی و سخنرانی‌های پیشتازان فناوری در کشور جایگاهی ندارد و در مواردی که برگزار می‌شود نیز با استقبال چندانی مواجه نمی‌شود.
در پایان اگر مطلبی وجود دارد که ما از قلم انداخته‌ایم بفرمایید.
در انتها باید عرض کنم، آنچه در این زمان بیش از همه مهم است مشتری و نیازهای وی است و شرکت‌هایی که بصورت مستمر با مطالعه و تحقیق وضعیت بازار از این نیازها مطلع شده و با نوآوری‌هایی در محصول و فرایندهای خود به جذب و ارائه خدمات مطلوب به مشتری و ایجاد رضایت وی می‌پردازند، می‌توانند اطمینان حاصل کنند که جایگاه مناسبی در بازار برای خود پیدا کرده‌اند که به راحتی توسط رقبا حتی با جنگ قیمتی هم تسخیر نمی‌شود، چراکه مشتریان حاضر به پذیرش ریسک تجربه سرویس‌دهنده دیگر حتی با اختلاف ماهی چند هزار تومان نیستند.
منبع: هفته نامه عصر ارتباط
ارسال یک نظر